هر چقدر در این چند روز مردم از وضعیت بازار ارز دچار سرگشتگی و هراس شده‌اند و سایه آن را می‌توان به‌راحتی با گشتی در مرکز شهر دید یا حتی در شبکه‌های اجتماعی متوجه شد، لااقل تا لحظه نگارش این گزارش هنوز واکنشی از سوی دولت دیده نشده و تنها حسام‌الدین آشنا مشاور ریاست‌جمهوری به نوشتن توییتی گنگ و مبهم اکتفا کرده است. این در حالی است که این روزها از فعالان سیاسی، اقتصادی، حزبی و دولتیان انتظار فعالیت و اظهاراتی برای آرام کردن جامعه و تزریق آرامش در کشور می‌رود، اما فعالین سیاسی و اقتصادی نه‌تنها تحلیلی از این اوضاع و شرایط ندارند که ترجیح می‌دهند خود را از این موضوع کنار کشیده و تنها نظاره‌گر اوضاع نابسامان کشور باشند. در ادامه گزارشی را می‌خوانید از خبرگزاری ایانا که به سراغ تنی چند از فعالان سیاسی و دولتی رفته تا تحلیل آن‌ها را از شرایط موجود جویا شود. گفتنی است اکثریت این فعالان حاضر به موضع‌گیری نشدند.
***
محمد هاشمی: نتیجه افزایش نرخ ارز کاهش قدرت خرید است
یک عضو سابق هیئت‌رئیسه حزب کارگزاران درباره افزایش نرخ ارز و تنش‌های روانی پیش‌آمده در جامعه، گفت: پدیده افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی عوامل مختلفی دارد، اما مشاوران نزدیک آقای روحانی انگشت اتهام را به سمت مافیای داخلی نشانه می‌گیرند.
هاشمی با بیان اینکه افزایش قیمت ارز هم عوامل درون‌زا و هم عوامل برون‌زا دارد، ادامه داد: نتیجه بالا رفتن نرخ ارز کاهش قدرت خرید در جامعه است. بالا رفتن نرخ ارز، ثروت ملی را کاهش می‌دهد، اما رصد فضا نشان می‌دهد سقوط اقتصادی در کشور باعث ایجاد هم‌دلی برای حل بحران نشده و حتی برخی سعی می‌کنند هیزم بر آتش بگذارند.
رئیس اسبق سازمان صداوسیما با اشاره به اینکه دو گروه از التهاب اقتصادی در کشور سود می‌برند، گفت: عده معدودی (حدود پنج درصد) در جامعه از آب گل‌آلود ایجادشده ماهی می‌گیرند و سعی می‌کنند با رشد سفته‌بازی و سوداگری، منافع فردی یا گروهی خود را پیش ببرند. آن‌ها منتظر شکاف در ساختار اقتصاد هستند یک روز در بازار ارز و روز دیگر در مسکن یا اقلام ضروری زندگی، تنش ایجاد می‌کنند و سود سرشاری را به دست می‌آورند.
هاشمی ادامه داد: این گروه متصل به باندهای مافیایی و متصل به شبکه اطلاعات سری هستند و لازم است دولت با آن‌ها برخورد قاطع کند؛ کمااینکه در قضیه صندوق‌های اعتباری دیدیم گفته شد گروهی پیشانی پینه‌بسته مانع حل بحران هستند.
محمد هاشمی تأکید کرد: گروه دیگری هم از این شرایط استفاده می‌کنند که شامل شکست‌خوردگان و مخالفان دولت روحانی هستند. آن‌ها سعی می‌کنند از هر وسیله‌ای برای تحت‌فشار قرار دادن دولت استفاده کنند تا بتوانند نوار پیروزی‌های متوالی اصلاح‌طلبان را پاره کنند. آن‌ها در برابر سقوط اقتصادی کشور لبخند می‌زنند و این نکته بسیار قابل‌تأمل است.
هاشمی افزود: دولت باید مافیا را سرنگون کند و با گروه مخالفان سیاسی خود وارد دیالوگ شود؛ زیرا مخالفان دولت باید بدانند که اگر اقتصاد کشور سقوط کند، سیل همه را باهم می‌برد و تفکیکی میان گروه اصلاح‌طلب و اصول‌گرا قائل نمی‌شود.
محمد هاشمی با اشاره به شرایط منطقه‌ای ایران، گفت: در بیرون مرزها نیز ترامپ و هم‌پیمانان او تمام تلاش خود را می‌کنند تا ایران را به بن‌بست بکشانند. به یاد دارم در دوران آقای هاشمی وقتی دلار از ۱۴۰ تومان به حدود ۷۰۰ تومان رسید، کلینتون به تلویزیون آمد و گفت اگر دلار ۱۰۰۰ تومان شود، دولت ایران را سرنگون می‌کنیم. در آن زمان مرحوم هاشمی به‌سرعت به چاره‌جویی پرداخت و سعی کرد التهاب ارزی را کنترل کند.
هاشمی با اشاره به راه‌کارهای دولت در حل بحران اقتصادی، گفت: دولت روحانی در ابتدای امر باید به‌صورت مستقیم و بدون‌سانسور با مردم حرف بزند و از واقعیت‌های موجود بگوید. در مرحله دوم باید در سیاست‌های مالی خود تجدیدنظر کند و با ترمیم گروه اقتصادی شرایط را بهبود بخشد. طی پنج سال گذشته دولت سعی کرده بازارها را ازلحاظ روانی کنترل کند، اما این سیاست بی‌نتیجه بوده و لازم است فضای آزادتری در حرکت اقتصادی کشور ایجاد شود.
***
ترکان: اظهارنظرهای غیرحرفه‌ای به سود نیست
همچنین اکبر ترکان مشاور رئیس‌جمهور هم از بانک مرکزی خواست که پاسخگو باشد.
او در گفت‌وگو با «ایانا» در پاسخ به دلایل رشد نرخ ارز گفت: بانک مرکزی باید پاسخ‌گوی این موضوع باشد و دلایل بالا رفتن قیمت ارز را به‌صورت شفاف به مردم بگوید.
ترکان در پاسخ به این سؤال که حسام‌الدین آشنا دیگر مشاور حسن روحانی در توییتر از وجود مافیای ارز در ترکیه و کردستان عراق سخن گفته، تأکید کرد: اظهارنظرهای غیرحرفه‌ای در شرایط کنونی به سود کشور نیست و بهتر است تنها اقتصاددانان دولت وارد این موضوع شوند.
این پاسخ‌ها و تحلیل‌های سیاسی هر چند بذر و محصول برای کشاورز و نان و آب برای سفره مردم نمی‌شود اما شاید بتواند به لحاظ روانی فضای جامعه و شهروندان را آرام کند و این اطمینان را بدهد که کسی سکان را محکم گرفته است.